Geat sáhttet ohcat?
Buohkat geat sihtet joatkkaoahpaheami, sáhttet ohcat, muhto muhtin rávisolbmuin lea láhkanannejuvvon vuoigatvuohta oahpaheapmái. Gelbbolaš ohccit, geain ii leat láhkanannejuvvon vuoigatvuohta oahpaheapmái, sáhttet maid ohcat, juos leat rabas sajit.
Dus sáhttá leat vuoigatvuohta oahpaheapmái, juos don:
- leat badjel 25 jagi ja itge leat ollehan joatkkaoahpaheami ovdal, dahje
- leat ollehan olgoriikalaš joatkkaoahpaheami mii ii leat dohkkehuvvon Norggas
- leat álbmotregistarii čálihan ássančujuhusat mii lea Romssas ja Finnmárkkus
- leat ollehan norgalaš vuođđoskuvlla dahje sáhtát duođaštit uhcimustá ovcci jagi vuođđoskuvlaoahpaheami olgoriikkas mas lea eŋgelasgiella fágan
Ohccit geain lea olgoriikalaš duogáš
Juos don leat ohcci geas lea olgoriikalaš duogáš, de fertet fuolahit ahte:
- dus lea norgalaš riikavulošvuohta dahje lobálaš orrunlohpi ovdalgo ozat
- don leat jorgalahttán vejolaš olgoriikalaš oahppoduođaštusaid ja bargoduođaštusaid dárogillii dahje eŋgelasgillii ovdalgo sáddet dáid
Juos dus ii leat vuođđoskuvlaoahpaheapmi, válddes oktavuođa iežat ássangielddain reálagelbbolašvuođa árvvoštallan dihtii dahje vuođđoskuvladási skuvlafálaldaga dihtii.
Ráva lea ahte dus lea dárogielgeahččaleami B1 dási dárogielmáhttu. Loga eambbo dárogielgeahččaleami B1 hárrái dáppe kompetansenorge.no siiddus.
Juos dus lea joatkkaoahpaheapmi oktan lohkangelbbolašvuođain eará riikkas, válddes oktavuođa Samordna opptak:in (oktiiheivehuvvon sisaváldimiin) dohkkehan dihtii lohkangelbbolašvuođa Norggas. Juos dus lea fidnogelbbolašvuohta eará riikkas, válddes oktavuođa NOKUT:in dieđuid ja dohkkehanortnegiid dihtii.
Karriearabagadallan
Leatgo eahpesihkar masa galggat ohcat? Karrieara Romssas ja Finnmárkkus fállá nuvttá bagadallama oahpu ja barggu dáfus. Buot rávisolbmot sáhttet atnit ávkki fálaldagain.
Loga eambbo ja diŋgo bagadallandiimmu karriere.tffk.no siiddus
Guđe skuvlla sáhtát vázzit?
Dutnje fállojuvvo dábálaččat oahpaheapmi dan skuvllas, mii lea du ássanbáikki lagamusas ja mii fálla oahpaheami rávisolbmuide du sávvan oahppiprográmma siskkabealde. Juos dus leat earenoamáš sávaldagat oahppobáikki dáfus, de sáhtát dán čállit iežat ohcamuššii.
Oahpahusáigi
Eanaš oahpahusfálaldagain lea oahpahus beaivet, muhto muhtin fálaldagat addojuvvojit maid eahkedis.
Maid sáhtát ohcat?
Mii fállat dan guhtta fága mat dus fertejit leat juos galggat olahit oppalaš lohkangelbbolašvuođa. Fálaldat addojuvvo 23/5-njuolggadusa mielde.
Oppalaš lohkangelbbolašvuođain sáhtát ohcat eanaš oahpuide allaskuvllaide ja universitehtaide. Muitte ahte muhtin oahpuin sáhttet leat earenoamáš sisaváldingáibádusat. Dán seađát iskat ovdal go ozat. Don gávnnat iešguđetge oahpui ohcanáigemeriid ja sisaváldingáibádusaid samordnaopptak.no:s.
23/5-njuolggadus
Juos leat deavdán 23 jagi, ja dus lea velá oktiibuot 5 jagi ollesáiggi hárjáneapmi barggus ja/dahje oahpus (23/5-njuolggadus), de sáhtát oažžut oppalaš lohkangelbbolašvuođa go ollehat čuovvovaš oktasašfágaid:
- Eŋgelasgiella 140 diimmu
- Historjá 140 diimmu
- Matematihkka 224 diimmu
- Luonddufága 140 diimmu
- Dárogiella 393 diimmu
- Servodatfága 84 diimmu
Skuvllain, mat leat listejuvvon vuolábealde, sáhtát oažžut oahpahusa fágain. Fuomáš ahte eai buot skuvllat fála buot guhtta fága. Oppalašgeahčastat guđe fágat fállojuvvojit, lea dieđihuvvon iešguđege skuvlla siiddus.
Loga eambbo alit oahpu hárrái vilbli.no siiddus
Loga eambbo sisaváldimis alit ohppui samordnaopptak.no siiddus
Siđatgo fidnogelbbolašvuođa mainna buvttehat fága-/ sváinnasreivve dahje autorisašuvnna rádjai?
Romssa ja Finnmárkku fylkkagielddas leat moanat fálaldagat. Mii fállat hárjehallikandidáhtakurssaid, mat ráhkkanahttet du privatistaeksámenii (mat maiddái gohčoduvvojit eksámeniiráhkkanahtti kursan). Kurssat bistet ovtta skuvlajagi.
Mis leat hárjehallikandidáhta/eksámeniiráhkkanahtti fásta kursafálaldagat dáid fágaid várás:
- Buhtisteaddjifága
- Dearvvasvuohtabargifága
- Mánáid- ja nuoraidbargifága
Don ozat dan loahppagelbbolašvuhtii (dan fidnui) masa siđat. Juos listtus bajábealde it gávnna loahppagelbbolašvuođa/fitnu masa háliidat, de sáhtát liikká ohcat. Mii álggahit kurssaid ohcamuša ja dárbbu mielde dan mearrái go lea vejolaš.
Mii fállat maiddái oahpaheami skuvllas earenoamážit organiserejuvvon rávisolbmuide. Oahpaheami veagas buvttihat oahppaáiggi dahje autorisašuvnna rádjai. Don oassálasttát neahttavuođđuduvvon oahpahussii dahje boahtima bokte skuvlii, mii lea du ássanbáikki lahka. Fertet rehkenastit ahte šaddet muhtin čoahkkaneamit ja mátkkošteamit go čoahkkananemiide galggat oassálastit.
Mis leat fásta fálaldagat rávisolbmuide dáid surggiin:
- Jo1 Dearvvasvuohta ja bajásšaddanfága (sihke báikkálaš luohkká Ishavsbyen joatkkaskuvllas ja neahttafálaldat oktan čoahkkanemiiguin)
- Jo2 Dearvvasvuohtabargifága (neahttavuođđuduvvon fálaldat oktan čoahkkanemiiguin)
- Jo2 Mánáid- ja nuoraidbargifága (neahttavuođđuduvvon fálaldat oktan soames čoahkkanemiiguin)
- Jo2 Dearvvasvuohtabálvalusfága (neahttavuđđuduvvon fálaldat oktan soames čoahkkanemiiguin)
- Jo3 Apotehkarteknihkar (neahttavuođđuduvvon fálaldat oktan soames čoahkkanemiiguin)
- Jo3 Dearvvasvuohtačálli (neahttavuođđuduvvon fálaldat oktan soames čoahkkanemiiguin)
- Jo3 Bátnedoavttirčálli (neahttavuođđuduvvon fálaldat oktan soames čoahkkanemiiguin)
Fálaldagat Jo1 Dearvvasvuohta ja bajásšaddanfága, Jo2 Dearvvasvuohtabargifága ja Jo2 Mánáid ja nuoraidbargifága leat earenoamážit heivehuvvon uhcitlogugielagiidda.
Manin sáhtát šaddat go váccát iešguđetge oahppoprográmmaid? Loga eambbo dán hárrái vilbli.no siiddus
Eará fálaldagat dahje oahpahanvejolašvuođat rávisolbmuide
Dás lea du olles oahppogeardi fitnodagas. Lassin gáibiduvvojit oktasašfágat ja čálalaš eksámen oahppoplána mielde, mii gusto oahpaheapmái fitnodagas. Ollislaš oahpaheapmi fitnodagas lea praktihkalaš geaidnu fágareivii.
Reálagelbbolašvuohtaárvvoštallamis árvvoštallojuvvo visot dat máhttu maid don leat háhkan. Dát sáhttá leat hárjáneapmi dahje gelbbbolašvuohta maid don leat ožžon oahpu, bálkáhuvvon dahje bálkákeahtes barggu, organisašuvdnahárjáneami, astoáiggebuđaldemiid dahje eará vugiid bokte.
Juos siđat, de sáhttá du reálagelbbolašvuohta árvvoštallojuvvot áigeguovdilis fágaid oahppoplána ektui ovdalgo oahpaheapmi álgá. Don sáhtát oažžut dohkkehuvvot olles oahpaheami dahje osiid das.
Geat sáhttet oažžut iežaset reálagelbbolašvuođa árvvoštallojuvvot?
Juos dus lea vuoigatvuohta rávisolbmuid joatkkaoahpaheapmái, de lea dus maiddái vuoigatvuohta nuvttá reálagelbbolašvuohtaárvvoštallamii. Buohkaide geain lea vuoigatvuohta oahpaheapmái, fállojuvvo dakkár árvvoštallan.
Dus lea vuoigatvuohta reálagelbbolašvuohtaárvvoštallamii vaikko it siđa oahpaheami. Mii árvvoštallat vuoigatvuođakeahtes rávisolbmuid, juos mis lea kapasiteahtta. Don soaittát ieš šaddat máksit árvvoštallama. Juos Nav dahje gielda bivdá min árvvoštallat du reálagelbbolašvuođa, de lea dus dattetge vuoigatvuohta árvvoštallamii. Dalle lea Nav dahje gielda mii máksá.
Dáinna lágiin ozat
Mii fuopmášuhttit ahte rávisolbmot sáhttet ohcat goas ihkinassii jagis, muhto juos galgat sáhttit dáhkidit ahte ohcamuš gieđahallojuvvo ovdalgo oahpaheapmi álgá čakčat, de berre ohccojuvvot ovdal njukčamánu 1. beaivvi.
Don sáhtát ohcat:
- Bagadallama
- Reálagelbbolašvuohtaárvvoštallama
- Oahpaheami, dás maiddái hárjehallikandidáhtakurssaide/eksámeniiráhkkanahtti kurssaide
Čális áinnas ohcamuššii guđe ortnega siđat (mearkkastatsadjái).
Go galggat ohcat rávisolbmuid joatkkaoahpaheapmái dahje reálagelbbolašvuohtaárvvoštallama, de fertet dahkat čuovvovaččat:
Geaidnu viidáseappot
Mii gieđahallat du ohcamuša 3 vahku sisa maŋŋilgo mii leat ožžon buot dárbbašlaš duođaštusaid. Mii váldit duinna oktavuođa joatkkabagadallama ja -dieđuid várás.
Doarjja Loatnakássas
Don sáhtát ohcat doarjaga Loatnakássas juos váccát rávisolbmuid joatkkaoahpaheami. Don sáhtát ohcat maŋŋilgo skuvla lea du logahallan oassálastin. Doarjja Loatnakássas máksojuvvo maŋŋilgo skuvla lea dieđihan, ahte don leat boahtán oahpahussii.
Loga eambbo doarjaga hárrái rávisolbmuidoahpaheapmái lanekassen.no siiddus
Lágat ja vuoigatvuođat
Oahpahuslága § 4A-3 mearrida geas lea láhkanannejuvvon vuoigatvuohta rávisolbmuid joatkkaoahpaheapmái.
Válddes minguin oktavuođa
Leatgo dus jearaldagat rávisolbmuid joatkkaoahpaheami hárrái? Válddes minguin oktavuođa e-poastta bokte:
voksen@tffk.no