Dáinna lágiin sáhttá sihkkarastit deaivilis álbmotdearvvašvuođabarggu: ahte vuođđun leat duohta hástalusat ja ahte beaktilis doaibmabijut biddjojuvvojit johtui.
Álbmotdearvvašvuođaláhka ja ja láhkaásahus mas lea oppalašgovva álbmotdearvvašvuođas
regulere barggu oppalašgeahčastagain. Gielddat ja fylkkagielddat galget ráhkadit dokumeantta mas lea čohkkejuvvon oppalašgeahčastat juohke njealját jagi, dat galgá leat vuođđun guhkesáiggi álbmotdearvvašvuođabargui.
Plána- ja huksenlága mielde galgá dokumeanta leat gárvvis go plánastrategiija bargu álggahuvvo, ja dokumeanta galgá leat vuođđun gielddalaš ja regionálalaš plánastrategiija barggus. Álbmotdearvvašvuođahástalusaid digaštallan berre leat oassin strategiijas. Dasa lassin galgá gielddain ja fylkkagielddain álelassii leat oppalašgeahčastat álbmotdearvvašvuođas.
Eanet váikkuhanbealit
Leat ollu áššit servodagas mat váikkuhit álbmotdearvvašvuhtii, nu mo ovdamearkka dihte orrunbáiki, oahppu, bargu ja fysalaš ja sosiála birrasat. Dáid áššiid ovttasdoaibman sáhttá dagahit sihke positiiva ja negatiiva lassiváikkuhusaid.
Dáppe gávnnat bagadus systemáhtalaš álbmotdearvvašvuođabargui
Mo manná álbmotdearvvašvuođain Romssas ja Finnmárkkus?
Vuosttaš álbmotdearvvašvuođaiskkadeapmi Romssas ja Finnmárkkus mas loaktin ja eallinárvu deattuhuvvui, čađahuvvui 2019 giđa. 50.000 ássi badjel 18 jagi bovdejuvvojedje vástidit jearaldagaid mat ledje fáktoriid birra mat sáhttet váikkuhit dearvvašvuhtii.
Álbmotdearvvašvuođaiskkadeapmi čađahuvvui ovttas Álbmotdearvvašvuođainstituhtain ja Romssa Universitehtain - Norgga árktalaš universitehtain.
Dá lea raporta mas leat iskkadeami bohtosat (PDF, 8 MB) ja Liigeraporta sámi ja kvena/dáru-suoma álbmoga birra, dárogillii (PDF, % MB) | sámegillii (PDF, 7 MB).
Dá lea raporta mas leat iskkadeami bohtosat (PDF, 8 MB) ja Liigeraporta sámi ja kvena/dáru-suoma álbmoga birra (PDF, 7 MB)
Dáppe gávnnat Romssa ja Finnmárkku álbmotdearvvašvuođaprofiillaid (Álbmotdearvvašvuođainstituhtta)
Gielddalaš álbmotdearvvašvuođabargu
- Gielddaide lea addon ovddasvástádus álbmotdearvvašvuođabargui. Gielddat geavahit buot sin surggiid ovddidit álbmotdearvvašvuođa, eai dušše dearvvašvuođasuorggi. Ráđđealbmás lea álbmotdearvvašvuođaovddasvástádus.
- Lea gielddaid ovddasvástádus doalahit oppalašgova dearvvašvuođadiliin ja váikkuhanbeliin, vai gielddat čielgasit dihtet makkár álbmotdearvvašvuođahástalusat báikkálaččat leat.
- Stáhtalaš dearvvašvuođaeiseválddit ja fylkkagielddat galget dahkat nu ahte dieđut dearvvašvuođadiliin ja váikkuhanbeliin leat olámuttos, ja doarjut gielddaid barggu.
- Oppalašgeahčastat álbmotdearvvašvuođahástalusain galgá leat oassin gielddalaš plánastrategiija barggu vuođus. Gielddaid álbmotdearvvašvuođahástalusaid digaštallan berre leat oassin strategiijas.
- Gielddat galget mearridit mihtuid ja strategiijaid álbmotdearvvašvuođabargui mat leat heivehuvvon dustet gieldda iežas álbmotdearvvašvuođahástalusaid. Plána- ja huksenlága mielde galget mihtut ja strategiijat sajáiduhttot plánenproseassaide.
- Gielddat galget bidjat johtui dárbbašlaš doaibmabijuid dustet báikkálaš hástalusaid.