«Plána olgunastima vánddardangeinnodagaid várás» lea riikkaviidosaš prošeakta (2019-2023) man Dálkkádat- ja birasdepartemeanta lea álggahan čuovvulan dihtii riikkagottálaš doaibmaplána olgunastima várás. Birasdirektoráhtta jođiha barggu.
Juksanmearri lea ahte nu ollu gielddat go vejolaš ráhkadit plánaid olgunastima vánddardangeinnodagaid várás vai veahkadat jeavddalaččat beassá olgunastit. Prošeakta ovddida gielddaid vánddardangeinnodagaid oktilis fierpmádaga plánema, ráhkadeami, galbema ja merkema ja kártii laktima.
Plána galgá čájehit gieldda áššáigullevaš bálgáid, tuvrageainnuid, láhtuid ja vájaldanmáđii olgunastima várás. Dat galgá válddahit dáláš dili ja evttohit doaibmabijuid áimmahuššan ja gárgedan dihtii vánddardangeinnodagaid ulbmiliid mielde mat leat mearriduvvon bargui. Dát sáhttá mearkkašit ahte ásahuvvojit máhcit, váfistuvvojit eanemusat 500 mehtera gaskkat ássanguovlluin lagamus vázzinbálgái, heivehuvvojit juvlastuoluid várás dahje vuoruhuvvojit ođđa galbemat. Eará deaŧalaš ulbmil prošeavttain lea ođasmahttit almmolaš kártavuđđosa, man váldoáššis lea Tuvra- ja olgunastinruvttuid diehtovuođđu (tuvraruvttot mat leat galbejuvvon ja merkejuvvon ja main leat máŧasdoallanvásttolaččat).
Manne?
Plána olgunastima vánddardangeinnodagaid várás veahkeha ulbmillaččabut ovddidit ja doaimmahit gieldda olgunastinguovlluid bálgáid, tuvrageainnuid, vájaldanmáđii ja infrastruktuvrra. Dat váfista einnostahttivuođa ja ollislaččat gárgedeami. Olgunastima vánddardangeinnodagaid ja infrastruktuvrra strategalaš plánen sáhttá mielddisbuktit lasi olgunastinbuđaldemiid, earuhuvvon heivehemiid, olgunastinguovlluid buoret áimmahuššama ja eanet tuvrailu buot geavaheaddjijoavkkuide.
Plána olgunastima vánddardangeinnodagaid várás álkida areálaplánema, doarjagiid vuoruheami, ja maiddái doaibmabijuid čađaheami vai aktiviserejuvvojit sávvojuvvon ulbmiljoavkkut. Plána veahkehivččii vihkkedallat beroštusriidduid, kanaliserema ja bajásdoallanovddasvástádusa. Dat šaddá ávkkálaš reaidun bargat nanaguoddevaš guossehálddašemiin ja veahkehit dahkat ollislaš árvvoštallamiid luondduvalljivuođa, kulturmuittuid, boazodoalu jna. geavahusa ja váikkuhusa hárrái.
Ođasmahttojuvvon kártavuođus buorida gieldda dorvvolašvuođa ja gearggusvuođa, ja plána ábuha ássanhállui, álbmotdearvvašvuhtii ja eallinárvui. Plána galgá maiddái dahkat vuđđosa fylkkagieldda doarjjaruđaid vuoruhemiide.
Organiseren
Romssa ja Finnmárkku fylkkagielda lea fylkkas prošeaktaovddasvástideaddji ja juolluda ovttas Birasdirektoráhtain doarjjaruđaid dán bargui.
Fylkka vihtta olgunastinráđi ja Luonddu ja olgunastima forum (LOF) dahket ovttas fylkkagielddain guovlluguovdasaš prošeaktajoavkku. Dát vihtta olgunastinráđi doibmet prošeaktakoordináhtorin iežaset guovlluin, ja ožžot doarjaga fylkkagielddas čuovvulit miellahttogielddaid.
Bargu galgá sajáiduhttojuvvot gielddaide, ja dasa ásahuvvo bargojoavku mas leat gielddavirggehasat ja eaktodáhtolaš joavkkut ja searvvit, ja maid mátkeeallinealáhusa, eananeaiggádiid ja sullasaččaid ovddasteaddjit dárbbu mielde. Buorre mielváikkuheapmi lea mearrideaddji bohtosii.
Prošeakta álggahuvvui Romssas jagi 2019, ja máŋga gieldda leat juo bures doaimmaheamen barggu. Jagi 2020 rájes viiddiduvvo prošeakta Finnmárkui ja dat lea vuoruhuvvon áŋgiruššansuorgi olles fylkkas.
Movt?
Gielda mearrida ieš gokko plána olgunastima vánddardangeinnodagaid várás gullá gieldda plánavuogádagas. Dát sáhttá rievddadit gieldda dárbbuid mielde, stáhtusa mielde eará plánaoktavuođain jna.
Birasdirektoráhtta lea ráhkadan bagadallama bargui, M-122 I 2019, Plan for friluftslivets ferdselårer (Plána olgunastima vánddardangeinnodagaid várás).
Bagadallama sáhttá viežžat Birasdirektoráhta ruovttusiidduin dahje lohkat dáppe.
Birasdirektoráhta bagadallan lea dahkkojuvvon nu ahte dan vuođul sáhttá ráhkadit fáddáplána mas lea plánaválddahus, doaibmabidjooassi ja fáddákárta. Doaibmaplána sáhttá maŋŋil sajáiduhttojuvvot eará plánaide váfistan dihtii juridihkalaš ja ekonomalaš čatnaseami, ovdamearkka dihtii gielddaoasseplánii valáštallama, olgunastima ja rumašlaš lihkadeami várás.
Lea maid vejolaš čađahit olgunastima vájaldanoliid plána njuolga namahuvvon gielddaoasseplána ođasmahttinproseassa bokte.
Ávkkálaš liŋkkat